De hele Santekraam

De hele Santekraam

“De hele Santenkraam”

Verslag van de lezing  op 17-12-2013 door Annie SchruersAnnie Schreuders-Derks.

Tekst : H. Jansen, foto: T. Geuns

Op deze troosteloze winteravond hebben ongeveer 60 bezoekers de moeite genomen om het saaie weer te trotseren en te gaan luisteren naar de volkenkundige voordracht van Annie Schreuders-Derks over de religieuze aspecten van anderhalve eeuw Limburgse cultuurgeschiedenis.

Sommigen kenden haar al van een eerder optreden in Nederweert en Nederweert-Eind.

Bij Annie kun je met recht spreken over een uit de hand gelopen hobby. Die liefhebberij was en is de Limburgse volkscultuur. Zij concretiseerde deze belangstelling in haar Volkskundig bureau Nostalnu en in het Museum van de Vrouw in Echt.

Verder verscheen in 2012 de vierdelige uitgave “De hele Santenkraam” over de geschiedenis ,gebruiken en rituelen die voor een groot deel de ziel van Limburg vormen. In november van dit jaar werd zij voor haar hele oeuvre door Gouverneur Bovens gelauwerd met de Jo Hansenprijs voor volkscultuur.

Met veel flair, zij stamt uit het onderwijs, en in fraai Susters dialect verhaalt Annie ons over een fascinerend onderdeel van onze volkscultuur, namelijk de religieuze beleving van zaken die wij op ons levenspad tegenkomen.

Aan de hand van de “levenstrap” van geboorte tot begrafenis, wordt ons duidelijk gemaakt dat de religieuze beleving een overheersend aspect was van het omgaan met de onderscheiden levensfasen en de daarbij behorende gebeurtenissen.

Heiligen en heiligenverering speelden daarbij een doorslaggevend rol. Niet het monotheïstische godsbesef overheerste, maar het vertrouwen in “gespecialiseerde” heiligen voerde de boventoon. In de winkel(kraam) van de heiligen (santen) was voor elk wat wils voor handen.

Daarbij was vaak meer sprake van bijgeloof dan geloof.

Annie voert ons langs de religieuze beleving van de Limburgers in de laatste anderhalve eeuw. Opmerkelijk is dat zij daarbij niet het roomse leven met kerkelijke dwang centraal stelt, maar de opgewekte kant daarvan met theater, feesten en tradities. De “sjoane sjien” past bij de Limburgse volkscultuur en volksaard.

Het is dus niet verwonderlijk dat haar verhaal in goede aarde viel.  Een feest van herkenning voor velen.

Annie Schreuders-Derks

Interessant was dat de trouwe bezoeker een verband kon leggen met de lezing van Hans van den Broek die ons o.a. vertelde over de signatuur- ofwel kenmerkenleer: “Wat erop lijkt dat helpt er tegen”. De heilige Blasius werd o.a. aangeroepen bij blaasziekten; de heilige Valentinus bij epilepsie ofwel vallende ziekte, immers de naam van de heilige lijkt op “vallende Tinus”.

Bij tandpijn werd gebeden tot de heilige Apollonia vanwege de associatie met de marteling die zij onderging waarbij al haar tanden werd uitgetrokken.

 

Eén gedachte over “ De hele Santekraam

Reacties zijn gesloten.

Reacties zijn gesloten.